De naam spreekt boekdelen. Geen land in Europa is zo ijzig als IJsland. Maar liefst een tiende van het land ligt onder het ijs. De gletsjers zijn er enorm divers en tegelijkertijd goed bereikbaar, waardoor ze uitgebreid bestudeerd zijn en ons begrip van gletsjers enorm hebben vergroot. Van kleine ijsvelden, kalvende tongen en brede lobben tot gewone dalgletsjers: IJsland heeft het allemaal. En meer: enorme ijskappen bedekken actieve vulkanen. Uit het unieke samenspel van vuur en ijs ontstaan fascinerende landschappen die nergens anders te vinden zijn.
Door klimaatverandering, regionale klimaatschommelingen en een enorme diversiteit aan gletsjertypes staan de IJslandse gletsjers onverminderd in de belangstelling van de wetenschap. Maar voor hoe lang nog? Over tweehonderd jaar zou er bijna niks over kunnen zijn van de enorme ijskappen. Moet IJsland dan een andere naam krijgen?
De meeste gletsjers in IJsland maken onderdeel uit van een van de vier grote ijskappen in het zuiden en midden. Samen met kleinere gletsjers in het noorden en westen bedekken ze ruim tienduizend vierkante kilometer. Het ijsvolume bedraagt drieduizend kubieke kilometer, wat betekent dat de ijslaag gemiddeld driehonderd meter dik is. Natuurlijk zijn niet alle gletsjers even dik: sommige zijn slechts enkele tientallen meters dik, terwijl IJslands grootste ijskap Vatnajökull tot bijna een kilometer dik is.
Die indrukwekkende cijfers kunnen niet verhullen dat de IJslandse gletsjers in crisis zijn, net als overal ter wereld. In de afgelopen eeuw is al een kwart van hun oppervlak verdwenen en dat gaat steeds sneller. Met allerlei gevolgen: de bodem veert op nu er geen dikke laag ijs meer op ligt, tot wel vier centimeter per jaar. Vulkanen worden actiever door het verdwijnen van tegendruk, bergwanden worden instabieler en natuurlijk stijgt de zeespiegel. Gletsjerwandelingen worden ook lastiger te organiseren (Vatnajökull Nationaal Park). Tegelijkertijd zijn enkele kleinere gletsjers tijdelijk aan het groeien dankzij regionale weerpatronen.
Zoek hier de mooiste gletsjers van Europa
