De Jostedalsbreen in de grootste ijskap van het vasteland van Europa. Hij is 450 vierkante kilometer groot, zestig kilometer lang en tot 600 meter dik.
In het verleden is de Jostedalsbreen zowel veel groter als veel kleiner geweest dan tegenwoordig. Bijna 12 duizend jaar geleden, toen de laatste ijstijd eindigde, smolt de Scandinavische ijskap weg. 8000 jaar geleden was Jostedalsbreen helemaal verdwenen. Boomsoorten die minder goed tegen kou kunnen, zoals elzen, werden toen talrijker. De ijsvrije periode duurde 2000 jaar. Daarna nam het aandeel berkenbomen weer toe, een gevolg van het afkoelende klimaat en de terugkeer van de Jostdalsbreen. Zulk palynologisch bewijs wordt bevestigd door onderzoeken aan sedimentlagen (Nesje, 1992; Nesje et al., 2000). Een opvallend koude periode begon in de 14e eeuw en culmineerde in de 18e eeuw, toen Jostedalsbreen groter was dan hij in 8000 jaar is geweest. Die periode wordt daarom ook wel de ‘Kleine IJstijd’ genoemd.
Toen de gletsjers van de Jostedalsbreen steeds verder de dalen ingroeiden werden boerderijen en hun land beschadigd. Berichten over zulke schade tonen aan dat de westelijke gletsjers hun maximale grootte iets eerder bereikten dan hun oostelijke tegenhangers, omdat de gletsjers in het westen steiler zijn en daardoor sneller op het veranderende klimaat reageren. Na deze koele periode begonnen de gletsjer zich weer terug te trekken, vooral sinds de jaren 1930. Echter, sommige steile gletsjers zoals de Bergsetbreen en de Briksdalsbreen groeiden opeens weer in de jaren 1990 dankzij koele zomers en sneeuwrijke winters. Deze wereldwijd unieke gebeurtenis hield natuurlijk geen stand: vanaf 2000 smelten alle gletsjers van de Jostedalsbreen ongekend snel.
Hoewel de Jostedalsbreen steeds meer ijs verliest, trekt de ijskap onverminderd toeristen. De Nigardsbreen en Briksdalsbreen zijn zelfs de bekendste gletsjers van Noorwegen. Het nationale Park Jostedalsbreen (sinds 1991) en het nabijgelegen Noorse Gletsjermuseum geven veel informatie over klimaatverandering en de invloed ervan op het landschap. Als ze dat al niet doen om mensen tot actie aan te zetten, dan toch in elk geval als verwachtingsmanagement: de gletsjer waar je straks heen loopt is veel kleiner dan toen je meegebrachte reisgidsje werd afgedrukt.
Zoek hier de mooiste gletsjers van Europa
