Glacier d’Argentière

De Glacier d’Argentière is na de Mer de Glace de langste gletsjer van Frankrijk. Beide liggen in het Mont Blanc-massief. De Glacier d‘Argentière is acht kilometer lang en eindigt boven een steile klif, waar continu grote brokken ijs met bulderend geraas vanaf donderen.

Blauw IJs, Gouden Lariksen

Meestal ligt er in de Alpen tussen ijs en bomen een honderden meters brede zone van rotsen en sediment, want door wegsmelten van het ijs blijft een kaal landschap achter dat tijd nodig heeft om begroeid te raken. In het geval van de Glacier d’Argentière gaat die regel minder op, dankzij de steile afgrond pal voor de gletsjertong. Vroeger viel de gletsjer er overheen en stroomde tot in het dal, om net voor het dorp Argentière halt te houden. De gletsjertong met ijsgrot was daar in negentiende eeuw een ware trekpleister. Tegenwoordig stopt de gletsjer boven de klif. Hij is dus weliswaar veel korter geworden, maar ter hoogte van de klif nauwelijks smaller en tot op heden ‘slechts’ vijftig meter dunner geworden.

Het dorp Argentière met de gletsjer op de achtergrond, circa 1898. De gletsjer is al korter geworden. Bron: beeldbank ETH Zürich, foto Hs_1458-GK-BF01-1898.
Het dorp Argentière met de gletsjer op de achtergrond, circa 1898. De gletsjer is al korter geworden. Bron: beeldbank ETH Zürich, foto Hs_1458-GK-BF01-1898.
De Glacier d'Argentière eindigt boven een afgrond, oktober 2018.
De Glacier d'Argentière eindigt boven een afgrond, oktober 2018.
Glacier d'Argentière vanaf Lacs des Chéserys.
Glacier d'Argentière vanaf Lacs des Chéserys.

Onder de Gletsjer Kijken

De klif werd pas in 1924 zichtbaar: tot die tijd ging hij geheel schuil onder het ijs. In 1955 en 1968 werden ter plekke tunnels gemaakt om het smeltwater af te vangen en naar het elf kilometer verderop gelegen stuwmeer van Emosson te leiden. Bij die gelegenheid werd een galerij onder het ijs gecreëerd, waardoor een unieke plek ontstond om de gletsjer van onderaf te zien stromen. En om de stroomsnelheid te meten, die hier varieert van 20 centimeter (winter) tot een meter (zomer) per dag (Dumoulin et al., 2010:247).

Kabelbaan in de Problemen

Per saldo is de gletsjer de afgelopen honderdvijftig jaar kilometers korter geworden. Maar dankzij koele periodes met veel sneeuwval groeide de gletsjer in de jaren tachtig. Dat leidde ertoe dat een kabelbaan tussen het gletsjerijs kwam te hangen en een mast door het oprukkende ijs werd verdrukt. Met explosieven en bulldozers werd getracht om een vrije doorgang voor de kabelbaan te behouden. Na die korte groeifase is de gletsjer onophoudelijk gaan krimpen.

Om de kabelbaan doorgang te verschaffen moest een sleuf in de getsjer gegraven worden. Bron: Bibliotheek ETH Zürich, 385-09913.
Om de kabelbaan doorgang te verschaffen moest een sleuf in de getsjer gegraven worden. Bron: Bibliotheek ETH Zürich, 385-09913.
Vlakke deel van de Glacier d’Argentière, oktober 2022.
Vlakke deel van de Glacier d’Argentière, oktober 2022.

Snelweg

Boven de afgrond lijkt de gletsjer wel een soort snelweg: vlak en recht. De middenmorenes vormen de wegmarkeringen. Na anderhalve kilometer moet de automobilist echter wel vol op de rem, want boven een rotsopduiking in de gletsjerbodem zitten veel scheuren in het ijs. Voor wandelaars is daarom een serie ladders aan de zuidwestkant in de rotsen geboord. Op die manier kun je bij de Moraine des Rognons komen, vanwaar je een spectaculair uitzicht hebt over het bovenstroomse deel van de gletsjer.

Klimaatverandering

In het winterseizoen lijkt het hogere deel van de Glacier d’Argentière een stijf bevroren wereld. Dat is helaas niet zo. In het opwarmende klimaat ligt vrijwel de hele gletsjer in de zone waar er per jaar meer sneeuw smelt dan er valt. Alleen de omringende bergtoppen hebben nog een positieve massabalans. Daar stapelt de sneeuw op en vormt uiteindelijk ijs. Dat stroomt richting het dal, om zo de Glacier d’Argentière te voeden. Maar steeds meer ijs smelt onderweg naar de ‘hoofdgletsjer’ en bereiken de Glacier d’Argentière niet. Ook de meest indrukwekkende gletsjers blijven dus niet uit de klauwen van klimaatverandering.

Klik op de foto om hem te vergroten!