De Kjenndalsbreen is een kleine gletsjer van de Jostedalsbreen. Hij groeide in de jaren 1990, maar stelt nu niks meer voor.
Fjorden en meren (voormalige fjorden) snijden diep in de westzijde van de Jostedalsbreen. Aan het einde van het Nordfjord en Lovatnet begint het Kjenndalen. Duizelingwekkend steile bergwanden rijzen op uit dit beboste dal.
Een klein bergweggetje doorkruist dit dal, dat vatbaar is voor lawines. Zo kwamen in juni 2022 tientallen toeristen vast te zitten in het Kjenndalen toen een lawine de weg versperde (nrk.no). Na een tijdje over de tolweg te rijden komt de Kjenndalsbreen in beeld. Gelukkig is het landschap indrukwekkend, want de gletsjer is de moeite niet meer.
De Kjenndalsbreen in 1888-1894 en 2024. Bron 1888: Knud knudsen, Bibliotheek Universiteit Bergen foto ubb-kk-ncx-0297.
De Kjenndalsbreen bestaat uit een steile ijsval die vanaf de Jostedalsbreen noordwaarts stroomt. Voorheen kwam de ijsval tot in het dal en vormde daar een indrukwekkende tong op slechts 100 m boven zeeniveau. Veel mensen kwamen af op deze relatief makkelijk te bezoeken gletsjer.
De verschuivingen van de Kjenndalsbreen werden voor het eerst gemeten door John Bernhard Rekstad. Toen hij er in 1900 was stelde hij vast dat de gletsjer 930 m van z’n verste morene af lag, die waarschijnlijk uit de 18e eeuw stamde (Rekstad, 1901). Hij mat dat overigens niet precies, maar telde gewoon z’n stappen.
Tussen 1905 en 1922 kromp de Kjenndalsbreen 250 m, waarna hij dezelfde afstand weer groeide in de volgende tien jaar. Op foto’s is mooi z’n steile en gescheurde voorkant te zien, kenmerkend voor een groeiende gletsjer. Zowel in 1900 als in 1932 bereikte de gletsjer de plek waar nu de parkeerplaats ligt.
De Kjenndalsbreen in ca. 1930 en 2024. Zie de parkeerplaats rechtsonderin ter referentie. Bron 1930: Mittet & Co. AS, Nationale Bibliotheek van Noorwegen.
Zodra de ijsval vanaf de Jostedalsbreen niet meer tot in het Kjenndalen reikt is het snel gedaan met de tong, die snel smelt door de lage ligging. Hij was binnen twintig jaar weg en de metingen stopten daarom in 1952. In 1996 werden de metingen echter herstart, omdat de gletsjer weer het Kjenndalen ingroeide.
De Kjenndalsbreen in 1997 en 2024. Bron 1997: Noregs Geologiske Undersøking via Flickr.
Veel steile gletsjers van de Jostedalsbreen groeiden in de jaren 1990 dankzij sneeuwrijke winters. Zo ook de Kjenndalsbreen. Hij bereikte z’n verste punt in 1997 en kwam tot ongeveer 600 m van de parkeerplaats. De gletsjer werd in deze periode een ware attractie, want bijna nergens kon je zo makkelijk zo dicht bij het ijs komen. De morene die toen werd gevormd is nog steeds te herkennen.
Tegenwoordig staat de grootte van de parkeerplaats niet meer in verhouding tot het aantal bezoekers. Wat is er immers nog te zien? Want al is het een mooie omgeving met een leuk wandelingetje naar een uitzichtpunt, de gletsjer heeft het dal verlaten. Z’n minieme tong hangt nog ergens tussen de rotsen terwijl de ijsval hoog op de berg ligt. Al met al een treurig gezicht voor wie de (recente) geschiedenis kent.
Zoek binnen glacierchange
