Mýrdalsjökull

De Mýrdalsjökull is de op drie na grootste ijskap van IJsland en de meest zuidelijke. Door z’n ligging dichtbij de Atlantische Oceaan is het een van de natste plekken van het land.

Gevaarlijkste IJskap

De Mýrdalsjökull is de gevaarlijkste ijskap van IJsland. Onder de honderden meters dikke laag ijs ligt namelijk Katla, een vulkaan die regelmatig uitbarst. Het smeltwater veegt wegen, gebouwen en landerijen van de kaart. Hoewel de vulkaan sinds de kolonisatie van IJsland rond het jaar 870 al twintig keer is uitgebarsten, dateert de laatste van 1918. Het wordt dus hoog tijd dat Katla weer eens los gaat.

Mýrdalsjökull met Kötlujökull in het zuidoosten, augustus 2020. Bron: Sentinel 2 via copernicus.eu.
Mýrdalsjökull met Kötlujökull in het zuidoosten, augustus 2020. Bron: Sentinel 2 via copernicus.eu.
Mýrdalsjökull met links onder het ijs Katla, juli 2023.
Mýrdalsjökull met links onder het ijs Katla, juli 2023.
Mosakambsjökull, een steile gletsjer aan de zuidkant.
Mosakambsjökull, een steile gletsjer aan de zuidkant.

Smal en Steil, Breed en Vlak

De ijskap is ruim vijfhonderd vierkante kilometer groot. In het westen en zuiden zijn de gletsjers steil en smal, in het noorden en oosten vlak en breed. Aan alle kanten worden de gletsjers kleiner, ze zijn al kilometers korter geworden. Mýrdalsjökull als geheel verloor in honderdvijftig jaar een derde van z’n totale omvang, maar het verlies aan ijs is de laatste twintig jaar afgenomen (Bernat et al., 2024). Het gevolg is dat sommige steile gletsjers aan de west- en zuidkant de laatste jaren niet of nauwelijks kleiner worden.

Zandvlaktes en Rivieren

De meeste gletsjers van Mýrdalsjökull liggen ver van de bewoonde wereld en zijn dus moeilijk te bereiken. Alleen de Sólheimajökull aan de zuidkant is daarop een uitzondering. Er loopt een geasfalteerde weg naar de gletsjer, waardoor het vanuit de hoofdstad Reykjavik de best bereikbare gletsjer is. Om bij de andere uitlopers te komen moeten rivieren worden doorwaad en grote zandvlaktes doorkruist worden.

Zandstorm voor de Mýrdalsjökull, juli 2023.
Zandstorm voor de Mýrdalsjökull, juli 2023.
Uitzichtpunt bij de Sólheimajökull, juli 2023.
Uitzichtpunt bij de Sólheimajökull, juli 2023.
De Sléttjökull, een vlakke gletsjer in het noorden van de Mýrdalsjökull.
De Sléttjökull, een vlakke gletsjer in het noorden van de Mýrdalsjökull.