Schlatenkees

De Schlatenkees is de grootste gletsjer van het Venediger-massief. Z’n tong is de afgelopen tien jaar heel snel gesmolten en verliest bijna het contact met de rest.

Grossvenediger

Het accumulatiegebied van de Schlatenkees ligt tussen de bergen Grossvenediger (3657) en Kleinvenediger. Het is een veelgebruikte route om beide bergen te beklimmen, want de gletsjer is bovenaan vlak. Rond 2700 meter duikt de gletsjer echter steil omlaag. Beneden, tussen de 2300 en 2400 meter, is de tong juist weer vlak.

Hoge, vlakke gedeelte van de Schlatenkees.
Hoge, vlakke gedeelte van de Schlatenkees.

Tong Kopje Onder

Door klimaatverandering wordt het steile deel steeds smaller, met name de afgelopen 15 jaar. Op luchtfoto’s is goed te volgen hoe de ijsval steeds dunner wordt en de tong lager. Sinds 2018 valt de gletsjertong helemaal uit elkaar, want onder het ijs blijft water staan. Dat zie je vaker aan de voet van een ijsval. Toen de gletsjer eeuwenlang groter was schraapte hij juist onderaan de ijsval de berg uit. Nu de Schlatenkees wijkt, ontstaat daar een meer.

1974
2004
2012
2018
2022

Luchtfoto’s van de Schlatenkees uit 1974, 2004, 2012, 2018 en 2022. Bron: Land Tirol – data.tirol.gv.at.

De Schlatenkees reikt tot op de dalbodem achter het gehucht Innergschlöss, 1840. Aquarel door Thomas Ender, collectie Erzherzog Johann EJ in Patzelt, Gletscher (2019).
De Schlatenkees reikt tot op de dalbodem achter het gehucht Innergschlöss, 1840. Aquarel door Thomas Ender, collectie Erzherzog Johann EJ in Patzelt, Gletscher (2019).

Innergschlöss

De gangbare wandelroute naar de Schlatenkees loop vanaf de parkeerplaats bij Matreier Tauernhaus door het dal westwaarts. Het laatste gehucht in het dal heet Innergschlöss. De kunstenaar Thomas Ender koos die verzameling schuren als voorgrond voor zijn aquarel van de Schlatenkees. Dat deed hij in 1840. In die tijd kwam de gletsjer 2 km verder en 500 m lager, tot op 1700 meter. Geen enkele gletsjer in de oostelijke Alpen kwam zo laag.

De Schlatenkees reikt met een dunne ijsval in een gletsjermeer, augustus 2022.
De Schlatenkees reikt met een dunne ijsval in een gletsjermeer, augustus 2022.

Thomas Ender

Thomas Ender was in dienst van de aartshertog Johan van Oostenrijk, een verlichte machthebber met een grote liefde voor de bergen. Hij had altijd een ‘huisschilder’ in dienst die meeging op reizen en expedities om het landschap vast te leggen. Thomas Ender was dat van vanaf 1829 twintig jaar lang en ontwikkelde ook een grote liefde voor de bergen en gletsjers. Zijn realistische aquarellen vielen zeer in de smaak en geven een goed beeld van de grootte van de gletsjers in hun hoogtijdagen.

De Alte Pragerhütte kijkt uit op de Schlatenkees.
De Alte Pragerhütte kijkt uit op de Schlatenkees.

Alte Pragerhütte

Het gangbare pad klimt aan het einde van het dal gaat steil omhoog van 1700 naar 2300 meter, via de veelvuldig gefotografeerde Salzbodensee. Wie meer tijd heeft (en sjeu in de benen) loopt over de Venediger Hohenweg, hoog boven het dal. Via de Viltragenkees kom je dan bij de Alte Pragerhütte, een oude museale berghut. Vandaar overziet men de hele gletsjer en kun je na een korte afdaling bij de snel slinkende tong komen. Nu is het nog een mooi gezicht, totdat weldra de ijsval breekt en de tong verzwolgen wordt.

De tong valt uiteen in ijsbergen, augustus 2022.
De tong valt uiteen in ijsbergen, augustus 2022.
Schlatenkees, circa 1920-1940. Bron: Österreichische Nationalbibliothek, foto L 51918-B POR MAG.Schlatenkees, 2022

De Schlatenkees in ca. 1920-1940 (links) en 2022. Bron 1920: Österreichische Nationalbibliothek, foto L 51918-B POR MAG.

Klik op de foto om hem te vergroten!