De Grosser Aletschgletscher is veruit de langste gletsjer van de Alpen. De afstand tussen de ruim vierduizend meter hoger toppen Jungfrau en Mönch (waar hij begint) en het einde van de gletsjertong op 1700 meter is 22 kilometer.
De Grosser Aletschgletscher bestaat hogerop uit drie verschillende ijsstromen. Vanuit het zuidwesten de Grosser Aletschfirn, vanuit het noordwesten de Jungfraufirn en vanuit het noorden het Ewigschneefäld. Ze komen samen op het Konkordiaplatz, een grote ijsvlakte op 2700 meter hoogte. Het ijs is daar maar liefst achthonderd meter dik.
Aan hun randen schrapen de drie ijsstromen langs de bergwand. Ze vervoeren losgeraakte rotsen mee naar beneden. Waar ze convergeren komen de randen in het midden te liggen. De baan met rotsen ligt opeens niet meer aan de zijkant, maar als een lang spoor op het midden van de gletsjer. Die banen van rots heten middenmorenes en lopen helemaal door tot het einde over de gletsjer, als transportbanden voor steen. Het ijs glijdt met ongeveer 150 meter per jaar naar beneden.
Nadat de drie stromen zijn samengevloeid buigt de gletsjer van het zuidoosten af naar het zuidwesten. In de buitenbocht ligt een bergketen waarvan de toppen tot drieduizend meter reiken. Met een kabelbaan is die bergketen te bereiken en gaat een wandelpad naar de Eggishorn, een hoge bergtop met uitzicht over de hele Aletschgletscher.
Op één plek wordt de bergketen langs de buitenbocht van de gletsjer onderbroken door een dal genaamd Märjela. Toen de Aletschgletscher veel dikker was damde hij dit dal af. Er bleef water staan waarin stukken afgebroken ijs dreven. Voor bezoekers was dit een eeuw geleden een geliefd uitzichtpunt.
De Grosser Aletschgletscher wordt al korter sinds 1870. Sindsdien is de gletsjer al 3,5 kilometer gekrompen en honderden meters dunner geworden. Gedurende die anderhalve eeuw achteruitgang is de smelt versneld: was het verlies vroeger tien à twintig meter per jaar, tegenwoordig verliest de gletsjer ieder jaar minstens vijftig meter lengte.
De Grosser Aletschgletscher in 1942 (links) en 2020. Fotograaf 1942: Leo Wehrli, collectie Bibliotheek ETH Zürich Dia_247-13519.
Uitzicht over de Konkordiaplatz bij de Konkordiahütte in 2015 (links) en 2023. Bron: fotowebcam.eu.
Door alle smelt is de Grosser Aletschgletcher de connectie verloren met de Oberaletschgletscher en Mittelaletschgletscher. Daarnaast worden wandeltochten via de gletsjer allengs moeilijker, omdat het lastiger is om het steeds lager liggende ijs op en af te komen. Dat is het beste te zien bij de Konkordiahütte, een berghut aan het Konkordiaplatz. Bij de bouw lag de hut bijna op hetzelfde niveau als het ijs, maar tegenwoordig ligt er tussen hut en gletsjer een lange serie ladders. Om de paar jaar komt er een ladder bij, totdat de dalbodem in de loop van deze eeuw zal worden bereikt.
Zoek hier de mooiste gletsjers van Europa
